Το Συγγραφικό έργο του π. Αντωνίου Αλεβιζοπούλου

Κων/νου Ν. Παπαχριστοδούλου. Θεολόγου – Προέδρου του Δ.Σ. της  Π.Ε.Γ.

Ο π. Αντώνιος ήταν πολυγραφότατος. Είχε ιδιαίτερη ευχέρεια στο να αποτυπώνει στο χαρτί τις σκέψεις του αλλά και τα αποτελέσματα των βασανιστικών του ερευνών πάνω στο σκηνικό των αιρέσεων και της παραθρησκείας. Η αγωνία του για τον άνθρωπο και κυρίως για τα θύματα των κάθε λογής οργανώσεων, μάς άφησε μια πλούσια βιβλιογραφία που καλύπτει σχεδόν όλο το φάσμα των συγχρόνων του παραθρησκευτικών ρευμάτων και κυρίως των ομάδων που δρουν κάτω από  τον γνωστό τίτλο της «Νέας  Εποχής» (New Age). Το συγγραφικό έργο του π. Αντωνίου περιλαμβάνει έργα ορθοδόξου οικοδομής και εγχειρίδια αιρέσεων και παραθρησκευτικών ομάδων. Επίσης συλλογές ομιλιών του σε πολλά συνέδρια, σεμινάρια και εκπαιδευτικές ημερίδες.

Στα κείμενά του περί την ορθόδοξη πίστη είναι εμφανής ο απολογητικός χαρακτήρας. Όταν παρουσιάζει την ορθόδοξη διδασκαλία έχει πάντα υπ΄ όψιν τις αιρετικές και παραπλανητικές διδασκαλίες των παραθρησκευτικών ομάδων. Στη σύγχρονη εποχή πολλοί όροι θρησκευτικοί και εκκλησιαστικοί διαστρέφονται και αλλάζουν πλήρως το νόημά τους. Από τις ομάδες της «Νέας Εποχής», για παράδειγμα, χρησιμοποιούνται οι όροι: Θεός, Χριστός, Χριστιανός, αγάπη, κοινωνία κλπ με εντελώς άλλο περιεχόμενο. Είναι προφανές ότι με τη χρήση τέτοιων εννοιών και μάλιστα με άλλο περιεχόμενο η παγίδευση των ασθενών αδελφών είναι σίγουρη. Ο π. Αντώνιος στα έργα του ξεκαθαρίζει το θολό τοπίο αυτών των εννοιών και παρουσιάζει μια καθαρή και κρυστάλλινη ορθόδοξη διδασκαλία με πλουσιότατη αγιογραφική κατοχύρωση, πατερικά και αγιολογικά κείμενα και αναφορές στη λειτουργική και υμνολογική παράδοση της Εκκλησίας μας. Λόγω του μεγάλου αριθμού των βιβλίων θα αναφερθούμε ενδεικτικά σ’ αυτά που θεωρούμε ότι δίνουν χαρακτηριστικά το στίγμα του συγγραφέα.

Το κορυφαίο βιβλίο ορθοδόξου οικοδομής είναι: «Η Ορθοδοξία μας». Σ’ αυτό εκτίθεται ολόκληρη η πίστη της Εκκλησίας μας με συστηματικό τρόπο και με πολύ γλαφυρή γλώσσα. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι μοιάζει με μια κλασική συστηματική Δογματική, τουλάχιστον ως προς την επί μέρους ανάπτυξη των αληθειών της πίστεώς μας. Είναι όμως προφανές, από μια πρώτη ανάγνωση, ότι αποτελεί κυρίως μια βιωματική παρουσίαση της ορθοδόξου ζωής, πάντα σε αντιπαράθεση με το «Ευαγγέλιο του Όφεως» , όπως συνήθιζε να αποκαλεί τις κάθε είδους αιρετικές δοξασίες ο μακαριστός πατήρ. Έτσι εκτός από την απλή παράθεση των δογματικών αληθειών, μεγάλη βαρύτητα δίδεται στην «υπαρξιακή ερμηνεία του δόγματος», όπως ονομάζεται η βίωση του δόγματος και η σημασία του στην ζωή και την πορεία του ανθρώπου στον κόσμο. Κι αυτό διότι έχει μεγάλη σημασία, στην καθημερινότητα ακόμα του ανθρώπου αλλά και στις σχέσεις του με τους άλλους, αν πιστεύει σε Θεό προσωπικό ή απρόσωπο, τριάδα ή μονάδα,  αλλά και αν πιστεύει σε Ανάσταση ή μετενσάρκωση. Όλων αυτών των επί μέρους σημαντικών θεμάτων επιλαμβάνεται στο εν λόγω βιβλίο του ο π. Αντώνιος καθιστώντας το μοναδικό εγχειρίδιο Ορθοδοξίας και Ορθοπραξίας.

Προέκταση  αυτού του βιβλίου αποτελεί και το Κύκνειο άσμα του πατρός, «Το Νόημα της Ζωής στο Φως της Ορθοδοξίας», τον επίλογο του οποίου έγραψε στο κρεβάτι του νοσοκομείου λίγες μέρες πριν την εκδημεία του. Πρόκειται ίσως για το πιο βαθύ σε νόημα  έργο του. Αποτελεί το καταστάλαγμα της αγιοπνευματικής εμπειρίας του μακαριστού πατρός μέσα από τον δύσκολο δρόμο που κλήθηκε να διανύσει. Κορμός του βιβλίου είναι η «εν Χριστώ ζωή» όπως  αυτή βιώνεται στους Πατέρες και τους Αγίους της Εκκλησίας μας. Σημαντική θέση στην πνευματική αναζήτηση του π. Αντωνίου είχαν και οι απαντήσεις, από την πλευρά της Ορθοδοξίας, στα μεγάλα υπαρξιακά ερωτήματα: ποια είναι η υπαρξιακή μας ταυτότητα; Ποια η θέση μας μέσα στον κόσμο; Από πού ερχόμαστε; Που πάμε; Υπάρχει νόημα στη ζωή μας; Γιατί υπάρχει το κακό; Σ’ αυτά τα αμείλικτα ερωτήματα νομίζουμε ότι δίνεται απάντηση  στο εν λόγω βιβλίο πάντα στο «φως της Ορθοδοξίας».

Η θεολογική σκέψη βέβαια του π. Αντωνίου  είχε πάντα απολογητική διάσταση. Δύο βιβλία που το απεικονίζουν αυτό με τον καλύτερο τρόπο είναι τα: «Διαλογισμός ή Προσευχή;»  και  «Μετενσάρκωση ή Ανάσταση;»  Όπως έλεγε ο μακαριστός, το διαζευκτικό «ή» που τοποθετείται ανάμεσα στις  δύο λέξεις δεικνύει την αντίθεσή τους. Στη σημερινή εποχή της σύγχυσης και της ομογενοποίησης που ζούμε  όροι όπως «Διαλογισμός» και «Μετενσάρκωση» έχουν περάσει στο καθημερινό μας λεξιλόγιο. Τα μέσα Μαζικής ενημέρωσης προβάλουν την ορολογία της «Νέας Εποχής» από τις παιδικές εκπομπές ακόμη. Δεν είναι παράξενο επίσης, ακόμη  και πιστά μέλη της Εκκλησίας  να πέφτουν σε σύγχυση. Η απάντηση δίδεται  στις δύο αυτές εργασίες του π. Αντωνίου με πλήρη Αγιογραφική και πατερική  κατοχύρωση. Αποδεικνύεται έτσι ότι, αυτός που πιστεύει στην Μετενσάρκωση δεν μπορεί να λέει ότι είναι χριστιανός και δη ορθόδοξος, αφού η πίστη στην Ανάσταση ακυρώνει κάθε τέτοια δοξασία. Επίσης καμιά πρακτική όπως αυτή του «διαλογισμού» δεν μπορεί να συγκριθεί με την αγιοπνευματική  διαπροσωπική σχέση του προσευχόμενου με τον Θεό και τους αγίους της Εκκλησίας μας.

Το μεγαλύτερο όμως μέρος των συγγραφών του π. Αντωνίου  καταλαμβάνουν τα βιβλία που αναφέρονται καθαρά πάνω στις σύγχρονες αιρέσεις, στη διδασκαλία και τη δράση τους  στο σημερινό κόσμο. Ο μακαριστός πατήρ συνήθιζε να αναφέρεται  στην ευθύνη των ιερέων όσον αφορά την προστασία του ποιμνίου από τους «λύκους». Επέμενε δε στην συνεχή και αδιάλειπτη ενημέρωση τους πάνω στα θέματα των αιρέσεων και της παραθρησκείας. Το πλήθος των οργανώσεων, τα ονόματα, οι διφορούμενες και ασαφείς διδασκαλίες, τα θεμιτά και αθέμιτα  μέσα προπαγάνδας, ο κεκαλυμμένος προσηλυτισμός,  η χρήση νομίμων και άνομων μεθόδων προσεγγίσεως των θυμάτων καθώς και η παραπλάνηση επισήμων φορέων πολλές φορές και ποιμένων της Εκκλησίας επέβαλαν στον π. Αντώνιο τη συνεχή επίμονη και πολλές φορές βασανιστική ενασχόληση με το σκηνικό των επονομαζόμενων , πολλές φορές «καταστροφικών λατρειών».

Όταν ο π. Αντώνιος άρχιζε να καταπιάνεται  με μια συγκεκριμένη παραθρησκευτική κίνηση  πρώτα απ’ όλα μελετούσε και παρουσίαζε τις διδασκαλίες της  μέσα από τα δικά της βιβλία. Η παράθεση των δοξασιών κάθε «ομάδας» είναι αυθεντική και προέρχεται από κείμενα και μαρτυρίες εντός αυτής. Ο μακαριστός πατήρ ποτέ δεν μιλούσε γενικά και αφηρημένα. Ποτέ δεν έβλεπε «παντού εχθρούς» της πίστεως. Ποτέ δεν απέδιδε τη δράση αυτών των ομάδων σε «διεθνείς συνομωσίες» και «σκοτεινά κέντρα». Πίστευε ότι έτσι απλοποιούμε το πρόβλημα και το μεταθέτουμε από πάνω μας. Ήταν ξεκάθαρος, συγκεκριμένος και απόλυτος σ’ αυτό που έγραφε γιατί το είχε διασταυρώσει πολλές φορές. Είναι αξιοσημείωτο ότι ποτέ δεν είχε δεχθεί νομική δίωξη για τα γραφόμενά του. Διότι αυτά ήταν πλήρως κατοχυρωμένα.

Πολλές παραθρησκευτικές ομάδες  προσπαθώντας να παραπλανήσουν τα μελλοντικά τους θύματα χρησιμοποιούν πολλά προσωπεία.  Τις περισσότερες φορές η πρώτη επαφή γίνεται μέσα από αθώα «Σεμινάρια Αυτογνωσίας», ασκήσεις για σωματική ευεξία, «έξυπνα ερωτηματολόγια», καλαίσθητα φυλλάδια και χαμογελαστούς  εκπαιδευμένους  προσηλυτιστές.  Αν κάποιος γνωρίσει εξ αρχής, την εσωτερική διδασκαλία των ομάδων αυτών  η οποία τις περισσότερες φορές καταλύει την ανθρώπινη προσωπικότητα και δημιουργεί ανθρώπινα «ρομπότ» είναι πολύ φυσικό να απομακρυνθεί γρήγορα απ’ αυτές.  Αυτός είναι και ο αντικειμενικός σκοπός του π. Αντωνίου  όταν εκθέτει με αυθεντικά κείμενα τις δοξασίες και τις εσωτερικές πρακτικές των ομάδων αυτών. Παράλληλα για να μη δημιουργείται σύγχυση στον αναγνώστη  παραθέτει πάντοτε και τις ορθόδοξες θέσεις, ώστε  να μη δημιουργείται η εντύπωση –εσφαλμένα- της θετικής παρουσίασης  αυτών των διδασκαλιών.

Με αυτή την φιλοσοφία έχουν γραφτεί μια σειρά βιβλίων που ρίχνουν άπλετο φως στα άδυτα σκοτεινών  οργανώσεων καθώς εκθέτουν την ιστορία και την εσώτερη διδασκαλία τους. Ήδη από τη δεκαετία του 70 ο π. Αντώνιος, μαζί με τα καθαρά ποιμαντικά του κείμενα άρχισε να γράφει τα: «Η Δικτατορία του Μπρούκλιν», «Ψυχοναρκωτικά» και «Πνευματικός Βιασμός», βιβλία που για πρώτη φορά παρουσίαζαν στην Ελλάδα  νέες και παλιές παραθρησκευτικές ομάδες  με ένα πρωτόγνωρο  τρόπο. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η ενασχόλησή του ειδικά με τους «Μάρτυρες του Ιεχωβά»,  μας έχει δώσει μια σειρά από πολύτιμα εγχειρίδια (« Η Λατρεία της Σκοπιάς» τόμοι  Α΄, Β΄, Γ΄, «Οι Χιλιαστές μας γράφουν»,  «Σκοπιά ζωηρότερο φως ή πυκνότερο σκότος» ), στα οποία παρουσιάζεται κάθε πτυχή της ιστορίας της οργάνωσης αλλά και διάφορες αντιφάσεις στη διδασκαλία της. Επίσης πλούσια αγιογραφική κατοχύρωση στις πλάνες της «εταιρίας», με την απάντηση της Ορθοδοξίας  σε κάθε διαστροφή της Γραφικής αλήθειας.

Στην ποιμαντική των αιρέσεων  εντάσσεται και το πολύ σπουδαίο, «Εγχειρίδιο Αιρέσεων και Παραθρησκείας», βιβλίο στο οποίο παρουσιάζονται διεξοδικά οι περισσότερες και σημαντικότερες «παραχριστιανικές» ομάδες. («Ελεύθερες Εκκλησίες», «Ευσεβιστικές τάσεις», «Πεντηκοστιανοί», «Χαρισματικοί», «Υπερδογματικές» ομάδες κλπ).  Αποτελεί θα λέγαμε  ένα είδος εγκυκλοπαιδικού λεξικού των σύγχρονων χριστιανικών αιρέσεων.

Μεγάλη εντύπωση προκάλεσε όμως, με την έκδοσή του το βιβλίο, «Αποκρυφισμός  Γκουρουϊσμός  Νέα Εποχή». Ήταν η πρώτη φορά που στον ελληνικό χώρο ακούγονταν  αυτοί οι όροι που σηματοδοτούν ένα τεράστιο ιδεολογικό-θρησκευτικό  χώρο, υπό την σκέπη του οποίου βρίσκονται χιλιάδες κινήσεις, παραθρησκευτικές ομάδες και οργανώσεις. Ο όρος  «Νέα Εποχή» ή κατά την διεθνή ορολογία «New  Age» χαρακτηρίζει πλέον την σύγχρονη εποχή μας. Οι βασικές της αρχές διαποτίζουν σχεδόν κάθε έντυπο και ηλεκτρονικό μέσο. Ο π. Αντώνιος ήταν ίσως ο πρώτος ερευνητής στον ελληνικό χώρο που διέβλεψε την τεράστια αυτή διάβρωση της κοινωνίας από το κίνημα αυτό. Στο εν λόγω βιβλίο παρουσιάζονται πολλές αντιπροσωπευτικές ομάδες του χώρου, καθώς και διάφορες ινδουιστικές-Γκουρουιστικές  οργανώσεις «δυτικού» τύπου. Σύμφωνα με τη θέση ενός  αρχηγού-Γκουρού  τέτοιας οργάνωσης:  «η πιο επικερδής επιχείρηση σήμερα είναι   η δημιουργία μιας θρησκείας».  Το πλαίσιο της «Νέας Εποχής», όπως καταδεικνύεται μέσα στο βιβλίο του π. Αντωνίου αποτελεί το πλέον ιδανικό πλαίσιο για την εκπλήρωση  της παραπάνω εφιαλτικής άποψης. Αυτό δε που, κατά τον μακαριστό γέροντα αποτελεί και το πιο ευφάνταστο αλλά όχι μακρινό σενάριο, είναι η «εκ των έσω» διάβρωση του φρονήματος των χριστιανών από τις επικίνδυνες διδασκαλίες της «Νέας Εποχής», κάτι που δυστυχώς βλέπουμε συχνά να επαληθεύεται.

Ο π. Αντώνιος διακατέχονταν συνεχώς από την αγωνία για τη διαφύλαξη του ποιμνίου. Μοναδικός του στόχος ήταν η  κατά το δυνατόν καλύτερη εκπαίδευση των ποιμένων στο δύσκολο χώρο των συγχρόνων αιρέσεων, αλλά και η ενημέρωση του ποιμνίου  για τις τόσο εξελιγμένες παγίδες που έχει να αντιμετωπίσει. Κάθε φορά που η επικαιρότητα το επέβαλε ο μακαριστός κλείνονταν στο «ταμείον» του και μετά από κοπιώδη και πολλές φορές εξαντλητική εργασία απέδιδε σ’ εμάς τους καρπούς των κόπων. Ένα νέο βιβλίο στο οποίο ανέλυε  διεξοδικά το θέμα σε όλες τις εκφάνσεις του, μοναδικό εφόδιο ενημέρωσης και ποιμαντικής ευθύνης.

Υπάρχουν ακόμη πολλά βιβλία στα οποία θα μπορούσαμε να αναφερθούμε και τα οποία παρουσιάζονται κατά καιρούς μέσα από το περιοδικό «Διάλογος». Νομίζουμε όμως πως καταφέραμε να δώσουμε, έστω κατ’ ελάχιστον, μία γεύση από   το τεράστιο συγγραφικό έργο του π. Αντωνίου  που αποτελεί, νομίζουμε μοναδικό ποιμαντικό εργαλείο και τεράστια παρακαταθήκη  ενημέρωσης και απολογητικής.